WAT ZIJN GLUTEN EIGENLIJK?
Wat zijn gluten? Het zijn een groep eiwitten die van nature voorkomen in bepaalde granen, met name tarwe, gerst, rogge en spelt. Gluten bestaan uit twee hoofdproteïnen: glutenine en gliadine. Aan het einde van dit artikel weet je wat gluten zijn.


WAT ZIJN GLUTEN; GLUTENINE EN GLIADINE
Glutenine en gliadine zijn de twee belangrijkste eiwitfracties die voorkomen in gluten, het complexe eiwitnetwerk dat wordt gevormd bij het kneden van deeg met water. Samen spelen ze een cruciale rol bij het geven van structuur en elasticiteit aan deeg. Hier is meer informatie over elk van deze eiwitten:
- Glutenine:
Glutenine is een belangrijk onderdeel van gluten, het ‘lijmachtige’ eiwitnetwerk dat brood zijn structuur geeft. Het bestaat uit lange eiwitketens die samenwerken om het deeg elastisch en sterk te maken. Dit helpt het deeg zijn vorm te behouden en te rijzen tijdens het bakken. Denk aan glutenine als de bouwstenen die het deeg stevig maken en ervoor zorgen dat het brood mooi luchtig wordt.
- Gliadine:
Gliadine is een ander eiwit in gluten dat bijdraagt aan de textuur van brood. Het zijn kortere eiwitketens die het deeg soepel en plakkerig maken. Gliadine helpt het deeg om water vast te houden, waardoor het zacht en kneedbaar blijft tijdens het bakproces. Dit zorgt voor een lekker zacht brood met een fijne structuur en een volle smaak.
HET EFFECT VAN GLUTEN OP BROODDEEG
Gluten spelen een cruciale rol bij het maken van brooddeeg en hebben verschillende functies die bijdragen aan de structuur, textuur en kwaliteit van het brood. Hier zijn enkele belangrijke dingen die gluten doen met (bijvoorbeeld semolina) brooddeeg:
- Vorming van een elastisch netwerk: Gluten vormen een complex netwerk van eiwitten wanneer ze in contact komen met water en worden gekneed. Dit netwerk geeft het deeg elasticiteit en sterkte, waardoor het deeg kan rijzen en lucht vast kan houden tijdens het fermentatieproces.
- Houdt lucht vast: Het elastische gluten-netwerk kan lucht vasthouden die wordt geproduceerd door de gist tijdens het fermentatieproces. Dit resulteert in een luchtig en licht brood met een goede kruimstructuur en volume.
- Structuur en vorm: Gluten zorgen ervoor dat het deeg zijn vorm behoudt tijdens het rijzen en bakken. Ze geven het deeg de kracht om te rijzen en zich uit te zetten, waardoor het brood een gelijkmatige vorm en structuur krijgt.
- Textuur en kauwbaarheid: Gluten dragen bij aan de textuur en kauwbaarheid van het brood. Een goed ontwikkeld gluten-netwerk resulteert in een brood met een stevige, veerkrachtige kruim en een aangename textuur om te eten.
- Smaak en aroma: Gluten kunnen ook bijdragen aan de ontwikkeling van smaak en aroma in brood. Tijdens het fermentatieproces kunnen enzymen in het deeg de eiwitten afbreken en complexe smaakstoffen produceren die bijdragen aan de algehele smaakbeleving van het brood.
GRATIS E-BOEK
EEN E-BOEK OM IN JE EIGEN TEMPO ZELF DESEMBROOD TE LEREN BAKKEN. SPECIAAL VOOR BAKKERS ZOALS JIJ.
Het ultieme (gratis) e-boek dat je nodig hebt om zelf dat heerlijke ambachtelijke brood te kunnen maken. Altijd vers brood in huis en dat zonder dure apparaten en attributen.
---- Waar kan het gratis e-boek naartoe? ----
HOE KAN JE GLUTEN-NETWERKEN ONTWIKKELEN?
We weten inmiddels wat gluten zijn en wat het effect op brood is. Maar het optimaliseren van de glutenontwikkeling in zuurdesembrood is essentieel voor het verkrijgen van een luchtige structuur, goede veerkracht en smaakvolle kruim. Hier zijn enkele tips om de glutenontwikkeling in zuurdesembrood te verbeteren:
- Gebruik hoog-glutenmeel: Kies voor meel met een hoog eiwitgehalte, zoals broodmeel of bloem met een hoog glutenpercentage. Deze meelsoorten bevatten meer eiwitten die kunnen worden omgezet in gluten, waardoor een sterker en elastischer deeg ontstaat.
- Hydrateer het deeg goed: Zorg ervoor dat het deeg voldoende water bevat om de glutenstrengen te hydrateren en te helpen bij het vormen van een sterk gluten-netwerk. Een goede hydratatie is essentieel voor een goede glutenontwikkeling.
- Langzame fermentatie: Geef het deeg voldoende tijd om te fermenteren. Zuurdesemfermentatie vereist een langzame fermentatietijd, wat gunstig kan zijn voor de ontwikkeling van gluten. Langere fermentatietijden geven de natuurlijke enzymen in zuurdesem meer tijd om met de gluten te interageren en een sterker gluten-netwerk te vormen.
- Autolyse: Gebruik een autolyse-stap waarbij meel en water worden gemengd en een korte rustperiode wordt ingelast voordat andere ingrediënten worden toegevoegd. Deze rustperiode kan helpen bij het verbeteren van de hydratatie van het deeg en het vergemakkelijken van de glutenontwikkeling.
- Goed kneden: Kneed het deeg grondig om de glutenstrengen te ontwikkelen. Dit kan worden gedaan door handmatig kneden, gebruik van een mixer met deeghaak of door het deeg te vouwen en te stretchen. Zorg ervoor dat het deeg goed is gekneed om een sterk en elastisch gluten-netwerk te vormen.
- Gebruik stretch en fold-technieken: Tijdens het rijzen van het deeg, voer regelmatig stretch en fold-technieken uit. Dit helpt bij het versterken van de glutenstructuur en het gelijkmatig verdelen van gassen in het deeg, wat resulteert in een luchtiger brood.
DE MEEST GESTELDE VRAGEN OVER GLUTEN
- Welke graansoorten bevatten gluten?
- De graansoorten die van nature gluten bevatten zijn: tarwe, spelt, rogge, gerst en kamut.
- Zijn gluten slecht voor je gezondheid?
- Nee, gluten zijn niet schadelijk voor de gezondheid, mits je geen coeliakie of glutengevoeligheid hebt.
- Kunnen gluten worden afgebroken/kapot worden gemaakt?
- Nee, gluten kunnen niet ‘kapot’ worden gemaakt in de zin dat ze volledig worden afgebroken tot andere stoffen. Echter, tijdens het proces van fermentatie en rijzen bij het maken van brood, kunnen de gluten in het deeg worden ‘verzacht’ door enzymen die van nature aanwezig zijn in een zuurdesem starter. Deze enzymen breken de lange glutenstrengen af en maken ze flexibeler, waardoor het deeg beter kan rijzen en een luchtigere textuur kan krijgen.
WAT IS JE GROOTSTE PROBLEEM OP DIT MOMENT?
IK WEET NIET WAAR TE BEGINNEN
Het lijkt mij heerlijk om zelf brood te bakken, maar ik weet niet waar ik moet beginnen. Ik wil dat iemand mij bij de hand neemt en het hele proces uitlegt.
MIJN BROOD IS PLAT
Iedere keer als ik een brood maak, komt hij er zo plat als een pannenkoek uit. Ik wil graag weten hoe dit kan en hoe ik dit kan verbeteren.
